KHÁI NIỆM, ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP VÀ TÍNH CHẤT VẬT LÍ CỦA ANKAN

I. KHÁI NIỆM, ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP

1. Khái niệm

 - Ankan (parafin) là những hiđrocacbon no, mạch hở trong phân tử chỉ có một loại liên kết đơn.

 - Công thức chung: C_nH_2n+2 (n ≥ 1).

2. Đồng đẳng

3. Đồng phân

 - Từ C₄H₁₀ trở lên Ankan có đồng phân. 

 - Ankan chỉ có một loại đồng phân là đồng phân mạch cacbon.

Ví dụ 1: Từ C₄H₁₀ viết các đồng phân ankan có thể có

Ví dụ 2: Từ C₅H₁₂ viết các đồng phân ankan có thể có

4. Danh pháp 

a. Tên thay thế

 Số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + tên mạch chính + an 

* Lưu ý:

 - Phân tử có mạch nhánh thì chọn mạch C dài nhất làm mạch chính, đánh số các nguyên tử C từ phía gần mạch nhánh nhất.

 - Tên gọi của 10 ankan đứng đầu dãy đồng đẳng có mạch cacbon không phân nhánh.

b. Tên thông thường

 - Nếu chỉ có một nhánh duy nhất CH₃ ở nguyên tử C số 2 thì thêm tiền tố iso.

 - Nếu có 2 nhánh CH₃ ở C số 2 thì thêm tiền tố neo.

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

 - Ở nhiệt độ thường, các ankan từ C1 đến C4 ở trạng thái khí; từ C5 đến khoảng C18 ở trạng thái lỏng; từ khoảng C18 trở lên ở trạng thái rắn.

 - Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi và khối lượng riêng của ankan nói chung đều tăng theo số nguyên tử C trong phân tử tức là tăng theo phân tử khối.

 - Ankan nhẹ hơn nước, không tan trong nước và đều là những chất không màu.

Bảng: Hằng số vật lí của một số ankan

Trung tâm luyện thi, gia sư - dạy kèm tại nhà NTIC Đà Nẵng