PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP TÍNH SỐ MẮC XÍCH CỦA POLIME - HÓA 12

I. PHƯƠNG PHÁP GIẢI

Số mắt xích bằng tỉ lệ khối lượng phân tử của đoạn polime và khối lượng của mắt xích; tính số mắt xích dựa vào phản ứng clo hóa hoặc phản ứng cộng.
 Bước 1: Xác định công thức của polime
 Bước 2: Lập biểu thức giữa khối lượng phân tử với số mắt xích
 Bước 3: Tính theo yêu cầu của bài toán
Trong nhiều trường hợp, có thể dùng định luật bảo toàn khối lượng, bảo toàn nguyên tố để giải nhanh
 - Số mắt xích = số phân tử monome = hệ số polime hóa (n) = 6,02.10²³.số mol mắt xích
 - Hệ số polime hóa (n)  = hệ số trùng  hợp  =  m_polime/m_monome = M_polime/M_monome      

Ví dụ 1: Khối lượng phân tử của tơ capron là 15000 đvC. Số mắt xích trung bình trong phân tử của loại tơ này gần nhất là

   A. 145.                                  

   B. 133.                       

   C. 118.                                   

   D. 113.

Hướng dẫn

Cấu tạo của tơ capron:

 -(-HN-(CH₂)₅-CO-)_n-

 → 113n = 15000

 → a =132, 7

  → Đáp án: B

Ví dụ 2: Polime X có hệ số trùng hợp là 560 và phân tử khối là 35000. Công thức một mắt xích của X là 

   A. -(–CH₂–CHCl–)_n-.             

   B.  -(–CH=CCl–)_n- .   

   C.  -(–CCl=CCl–)_n- .  

   D. –(–CHCl–CHCl–)_n-.

Hướng dẫn

Khối lượng của một mắt xích trong polime X là:  M = 35000/560 = 62,5

  → công thức của mắt xích là -(–CH₂–CHCl–)_n-.

  → Đáp án: A

Ví dụ 3: Số mắt xích glucozơ có trong 194,4 mg amilozơ là (cho biết số Avogađro = 6,02.10²³):

   A. 7224.10¹⁷.             

   B.  6501,6.10¹⁷.         

   C. 1,3.10^-3.                 

   D. 1,08.10^-3.

Hướng dẫn

Amilozơ là một thành phân cấu tạo nên tinh bột, amilozơ là polime có mạch không phân nhánh, do nhiều mắt xích a-glucozơ –C₆H₁₀O₅– liên kết với nhau tạo thành.

n_(C6H10O5)n = 194,4/1000.162 mol

số mắc xích n = 194,4.6,02.10²³/1000.162 = 7224.10¹⁷

  → Đáp án: A

II. BÀI TẬP VẬN DỤNG

1. Khối lượng phân tử của 1 loại tơ capron bằng 16950 đvC, của tơ enang bằng 21590 đvC. Số mắt xích trong công thức phân tử của mỗi loại tơ trên lần lượt là :

   A. 150 và 170.                      

   B. 170 và 180.                      

   C. 120 và 160.          

   D. 200 và 150.

2. Trong 1 kg gạo chứa 81% tinh bột có số mắt xích tinh bột là

A. 3,011.10²⁴.                

B. 5,212.10²⁴.                        

C. 3,011.10²¹.            

D. 5,212.10²¹.

3. Đun polime X với Br₂/Fe thấy sinh ra một chất khí không màu có thể làm kết tủa dung dịch AgNO₃. Nếu đun khan X sẽ thu được một chất lỏng Y (dY/kk = 3,586). Y không những tác dụng với Br₂/Fe mà còn tác dụng được với nước Br₂. Công thức cấu tạo của Y là

   A. C₆H₅–CH₃.             

   B. C₆H₅–CH=CH₂.                  

   C. C₆H₅–C≡CH.         

   D. C₆H₁₁–CH=CH₂.

4. Đun hỗn hợp gồm acrilonitrin và ankađien liên hợp X (tỉ lệ mol 1:1) thu được polime Y. Trong Y có 78,505% khối lượng cacbon. Công thức của Y là

   A. –(–CH₂–C(CH₃)=CH–CH₂–CH₂–CH(CN)–)_n –.    

   B. –(–CH₂–CH=CH–CH₂–CH₂–CH(CN)–)_n-.

   C. –(–CH₂–C(CH₃)=C(CH₃)–CH₂–CH₂–CH(CN)–)_n- 

   D. –(–CH₂–CH₂–CH₂–CH₂–CH₂–CH(CN)–)_n–.

5. Khi tiến hành phản ứng trùng ngưng giữa axit ađipic và hexametylenđiamin ta thu được một tơ nilon-6,6 chứa 12,39% nitơ về khối lượng. Tỉ lệ số mắt xích giữa axit ađipic và hexametilenđiamin trong mẫu tơ trên là

   A. 1:3                         

   B. 1:1                                     

   C. 2:3                         

   D. 3:2

Trung tâm luyện thi, gia sư - dạy kèm tại nhà NTIC Đà Nẵng