SO SÁNH TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA H2SO4 LOÃNG VÀ H2SO4 ĐẶC

1. Tính axit: Cả 2 đều là axit mạnh: 

 - Làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ.

 - Tác dụng với bazơ (không có tính khử) → muối + H₂O

   H₂SO₄ + NaOH → NaHSO₄ + H₂O 

   H₂SO₄­ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

* Lưu ý: Tùy theo tỉ lệ phản ứng có thể tạo thành các muối khác nhau:

 Gọi nOH^-/ n_H⁺ = T thì 

  + T < hoặc = 1 → muối axit HSO₄^-
  + T > hoặc = 2 → muối trung hòa SO₄^2- 

  + 1 < T < 2  → hỗn hợp 2 muối: HSO₄^- và SO₄^2- 

 - Tác dụng với oxit bazơ (không có tính khử) → muối (trong đó kim loại giữ nguyên hóa trị) + H₂O

   CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂O

* Lưu ý:

n_H2SO4 = n_H2O = n_{O (trong oxit)}

m_muối = m_oxit + m_H2SO4 - m_H2O = m_oxit + 98n_H2SO4 - 18n_H2O  

= m_oxit + 80n_H2SO4 = m_oxit + 80n_{(O trong oxit)}

 - Tác dụng với muối (không có tính khử) → muối mới (trong đó kim loại giữ nguyên hóa trị) + axit mới.  

   Na₂CO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + H₂O + CO₂ 

     H₂SO₄ + 2KHCO₃ → K₂SO₄ + 2H₂O + 2CO₂

2. Tính oxi hóa

- Thí nghiệm so sánh: Cho 2 mảnh Cu vào 2 ống nghiệm chứa H₂SO₄ loãng, H₂SO₄ đặc. Sau đó đun nóng nhẹ cả 2 ống nghiệm.

- Hiện tượng:

 + Ống nghiệm chứa dung dịch H₂SO₄ loãng không có hiện tượng.

 + Ống nghiệm chứa dung dịch H₂SO₄ đặc chuyển sang màu xanh và khí bay ra có mùi sốc.

- Phương trình hóa học xảy ra với dung dịch H₂SO₄ đặc:

   2H₂SO₄ + Cu → CuSO₄ + SO₂ + 2H₂O

a. H₂SO₄ loãng  

 - H₂SO₄ loãng có tính oxi hóa trung bình do H⁺ trong phân tử H₂SO₄ quyết định.  

   Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

b. H₂SO₄ đặc, nóng

 - H₂SO₄ đặc có tính oxi hóa mạnh do S⁺⁶ trong phân tử H₂SO₄ quyết định.  

     2Fe + 6H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O 

* Nhận xét:

 - H₂SO₄ loãng tác dụng với kim loại đứng trước H (trừ Pb) → muối sunfat (trong đó kim loại có hóa trị thấp) + H₂. Còn H₂SO₄ đặc, nóng tác dụng được với hầu hết các kim loại (trừ Au và Pt) → muối trong đó kim loại có hóa trị cao + H₂O + SO₂ (S, H₂S).

* Lưu ý:

 - H₂SO₄ đặc nguội thụ động với Al, Fe và Cr.

3. Tính háo nước

 - Thí nghiệm: Cho  H₂SO₄ đặc vào cốc đựng đường

 - Hiện tượng: Đường chuyển sang màu đen và sôi trào

 - Phương trình hóa học:

   C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂SO₄ → 12C + H₂SO₄ .11H₂O

* Nhận xét:

 - H₂SO₄ loãng không có khả năng này. Vì vậy, cần lưu ý khi pha loãng dung dịch H₂SO₄ đặc phải cho từ từ axit đặc vào nước mà không làm ngược lại vì có thể gây bỏng. H₂SO₄ có khả năng làm than hóa các hợp chất hữu cơ.

Trung tâm luyện thi, gia sư - dạy kèm tại nhà NTIC Đà Nẵng