TÍNH CHẤT HÓA HỌC, ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG CỦA LITI (Li)

 1. Lịch sử về nguyên tố liti

 -  Liti (tiếng Hy Lạp: lithos, có nghĩa là "đá") được phát hiện bởi Johann Arfvedson năm 1817. Arfvedson tìm thấy nguyên tố mới trong khoáng chất spodumen và lepidolit trong quặng petalit.

2. Tính chất vật lí

 - Kim loại kiềm. Trắng – bạc. Nhẹ nhất trong các kim loại, mềm, dễ nóng chảy.

 - Có khối lượng riêng là 0,534 g/cm³; có nhiệt độ nóng chảy là 180,5⁰C và sôi ở 1336,6⁰C.

3. Tính chất hóa học

 -  Liti có tính khử rất mạnh.

a. Tác dụng với phi kim

   Ví dụ: 4Li + O₂  →  2Li₂O

              2Li + Cl₂  →  2LiCl

 -  Khi đốt trong không khí hay trong oxi, Liti cháy tạo thành các oxit (oxit thường, peoxit và supeoxit) và cho ngọn lửa có màu đỏ đặc trưng.

b. Tác dụng với axit

 -  Liti dễ dàng khử ion H⁺ (hay H₃O⁺) trong dung dịch axit loãng (HCl, H₂SO₄ loãng...) thành hidro tự do.

   Ví dụ: 2Li + 2HCl  →  2LiCl + H₂.

              2Li + H₂SO₄  →  Li₂SO₄ + H₂.

c. Tác dụng với nước

 -  Li tác dụng chậm với nước tạo thành dung dịch kiềm và giải phóng khí hidro.

             2Li + 2H₂O  →  2LiOH + H₂.

d. Tác dụng với hidro 

-  Liti tác dụng với hidro ở áp suất khá lớn và nhiệt độ khoảng 350 – 400^oC tạo thành Liti hidrua.

            2Li (lỏng) + H₂ (khí)  →  2LiH (rắn) 

4. Trạng thái tự nhiên

 -  Liti trong tự nhiên là hỗn hợp của 2 đồng vị ổn định ⁶Li và ⁷Li với ⁷Li là phổ biến nhất (92,5% trong tự nhiên).

 -  Liti do tính hoạt động hóa học cao nên chỉ có thể tìm thấy trong tự nhiên trong dạng các hợp chất. Nó tạo thành một phần nhỏ của các loại đá cuội và cũng được tìm thấy trong nước biển.

5. Điều chế

 -  Liti được điều chế bằng phương pháp điện phân hỗn hợp clorua liti và kali nóng chảy.

Phương trình điện phân: 2LiCl  →  2Li + Cl₂

6. Ứng dụng

 -  Vì nhiệt dung riêng nhỏ của nó (nhỏ nhất trong số các chất rắn), liti được sử dụng trong các ứng dụng truyền nhiệt. Nó cũng là vật liệu quan trọng trong chế tạo anốt của pin vì khả năng điện hóa học cao của nó.

 -  Liti có thể được sử dụng để tăng thêm hiệu quả của các thuốc chống trầm cảm khác.

 -  Liti là chất được sử dụng trong việc tổng hợp các hợp chất hữu cơ cũng như trong các ứng dụng hạt nhân.

Trung tâm luyện thi, gia sư - dạy kèm tại nhà NTIC Đà Nẵng