TÍNH CHẤT HÓA HỌC, ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG CỦA CANXI (Ca)

 1. Lịch sử về nguyên tố canxi

 -  Canxi là kim loại kiềm thổ, màu trắng bạc, dẻo, khá cứng. Bị phủ màng oxit – hiđroxit ở trong không khí ẩm.

 -  Canxi có khối lượng riêng là 1,54 g/cm³; có nhiệt độ nóng chảy là 842⁰C và sôi ở 1495⁰C.

2. Tính chất hóa học

 -  Ca là chất khử mạnh, mạnh hơn Na và Mg. Trong hợp chất chúng tồn tại dưới dạng ion M²⁺.                            

  M → M²⁺ + 2e

a. Tác dụng với phi kim

 2 Ca + O₂ → 2 CaO + Q

-  Trong không khí, Ca tác dụng mạnh với oxi, khi đốt nóng Ca bị cháy trong oxi nhuốm ngọn lửa đèn khí thành màu đỏ - nâu.

 Ca + H₂ → CaH₂ .

b. Tác dụng với axit

   Ca + 2HCl → CaCl₂ + H₂

 -  Với dung dịch HNO₃:

   Ca + 4HNO₃ đặc → Ca(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O.

c. Tác dụng với nước

-  Ở nhiệt độ thường, Ca khử nước mạnh.

   Ca + 2H₂O → CaOH)₂ + H₂

3. Trạng thái tự nhiên

 -  Canxi có 6 đồng vị ổn định, hai trong chúng có nguồn gốc tự nhiên: đồng vị Ca⁴⁰ và đồng vị phóng xạ Ca⁴¹ với chu kỳ bán rã = 103.000 năm. 97% của nguyên tố này là ở dạng Ca⁴⁰

4. Điều chế

 - Điện phân nóng chảy muối canxi clorua.

   CaCl₂ → Ca + Cl₂

6. Ứng dụng

 -  Canxi là một thành phần quan trọng của khẩu phần dinh dưỡng. Sự thiếu hụt rất nhỏ của nó đã ảnh hưởng tới sự hình thành và phát triển của xương và răng. Thừa can xi có thể dẫn đến sỏi thận. Vitamin D là cần thiết để hấp thụ canxi. Các sản phẩm sữa chứa một lượng lớn canxi.

 -  Để hiểu thêm về vai trò của canxi trong thế giới sự sống, xem thêm bài Canxi trong sinh học.

Các ứng dụng khác còn có:

  + Chất khử trong việc điều chế các kim loại khác như uran, ziriconi hay thori.

  + Chất chống ôxi hóa, chống sulfua hóa hay chống cacbua hóa cho các loại hợp kim chứa hay không chứa sắt.

  + Một chất tạo thành trong các hợp kim của nhôm, beryli, đồng, chì hay magiê.

  + Nó được sử dụng trong sản xuất xi măng hay vữa xây sử dụng rộng rãi trong xây dựng.

Trung tâm luyện thi, gia sư - dạy kèm tại nhà NTIC Đà Nẵng