PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP DUNG DỊCH BAZƠ TÁC DỤNG VỚI H3PO4

I. CƠ SỞ LÍ THUYẾT

Dung dịch bazơ tác dụng với dung dịch H₃PO₄

OH^- + H₃PO₄ → H₂PO₄^- + H₂O

2OH^- + H₃PO₄ → HPO₄^2- + 2H₂O

3OH^- + H₃PO₄ → PO₄^3- + 3H₂O

Gọi T = n_OH-/n_H3PO4

Nếu T < hoặc = 1 thì tạo muối: H₂PO₄^- và H₃PO₄ dư số mol 

→ Số mol H₂PO₄^- = số mol OH^-

Nếu 1 < T < 2 thì tạo 2 muối: H₂PO₄^- và HPO₄^2-

 →Số mol HPO₄^2- = số mol OH^- - số mol H₃PO₄

     Số mol H₂PO₄^- = số mol H₃PO₄ – số mol HPO₄^2-

Nếu T = 2 thì tạo 1 muối HPO₄^2-

 → Số mol HPO₄^2- = số mol OH^-/2 = số mol H₃PO₄

Nếu 2 < T < 3 thì tạo 2 muối: HPO₄^2- và PO₄^3-

 → Số mol PO₄^3- = số mol OH^- - 2.số mol H₃PO₄

      Số mol HPO₄^2- = số mol H₃PO₄ – số mol PO₄^3-

Nếu T > hoặc = 3 thì tạo muối PO₄^3- và bazơ dư

 → Số mol PO₄^3- = số mol OH^-/3 = số mol H₃PO₄

II. BÀI TẬP VẬN DỤNG

1. Cho 2 mol axit H₃PO₄ tác dụng với dung dịch chứa 5 mol NaOH thì sau phản ứng thu được các muối nào ?

  A. NaH₂PO₄, Na₃PO₄.      

  B. NaH₂PO₄, Na₂HPO₄.     

  C. Na₂HPO₄, Na₃PO₄      

  D. Na₂HPO₄, NaH₂PO₄, Na₃PO₄

2. Trộn 50 ml dung dịch H₃PO₄ 1M với V ml dung dịch KOH 1M thu được muối trung hòa. Giá trị của V là

  A. 200 ml                   

  B. 170 ml                   

  C. 150 ml                   

  D. 300 ml.

3. Cho 44g NaOH vào dung dịch chứa 39,2g H₃PO₄. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, đem cô cạn dung dịch thu được. Những muối nào được tạo nên và khối lượng muối khan thu được là bao nhiêu ?

  A. Na₃PO₄ : 50g                    

  B. NaH₂PO₄ : 49,2g và Na₂HPO₄ : 14,2g

  C. Na₂HPO₄ : 15g                

  D. Na₂HPO₄ : 14,2g và Na₃PO₄ : 49,2g.

Trung tâm luyện thi, gia sư - dạy kèm tại nhà NTIC Đà Nẵng