THUỐC ĐẮNG ĐÃ TẬT SỰ THẬT MẤT LÒNG

Thật ra thành ngữ này đúng là: Thuốc đắng ĐÃ tật Sự thật mất lòng! ĐÃ là khỏi, là lành Thuốc đắng làm lành bệnh, làm khỏi bệnh! ĐÃ là một từ cỗ ,ít dùng nên nhiều người không biết ,trong từ điển "Đại Nam quấc âm tự vị " của Paulus Của có ghi rõ từ đó.

Ngày đăng: 07-03-2022

499 lượt xem

Một thành ngữ rất quen thuộc, nhưng lại có nhiều dị bản :

Thuốc đắng đã tật, hay giã tật, hay dã tật, hay đả tật ?

Người cho rằng : Thuốc đắng GIÃ tật vì giã là làm cho nát ra như giã bột, giã gạo.

Cách giãi thích này không ổn, vì bệnh tật làm sao mà đem giã ?

Người khác giải thích: Giã này là từ giã, giã biệt, tức là nhờ thuốc đắng mà từ giã được bệnh tật! Nhưng từ giã thì luôn có tâm trạng lưu luyến, bịn rịn, thì ai mà lại đi lưu luyến bệnh tật !

Lại có giải thích: Giã này là Rã

Rã là tan ra, kết thúc như Rã đám, Rã hội .

Giải thích này thì hoàn toàn không hợp lý vì Rã mà nói thành Giã thì chỉ có tính địa phương.

Người khác cho rằng: Thuốc đắng DÃ tật

Dã này nghĩa là làm cho giảm bớt như DÃ rượu, DÃ thuốc độc...

Lập luận này cũng chưa hợp lý vì hai câu :

Thuốc đắng dã tật

Sự thật mất lòng

Dã là làm giảm bớt, không tương xứng với Mất !

Cũng có người nói phải là: Thuốc đắng ĐẢ tật

Đả là đánh, thuốc đắng đánh bay tật, tật là từ Hán nên ghép với ĐẢ cũng là từ Hán mới hợp lý! Nhiều người bác bỏ lập luận này vì không có từ điển tiếng Hán nào có mục từ: Đả tật! Người Hoa cũng không nói Đả tật!

Thật ra thành ngữ này đúng là:

Thuốc đắng ĐÃ tật

Sự thật mất lòng!

ĐÃ là khỏi, là lành .

Thuốc đắng làm lành bệnh, làm khỏi bệnh!

ĐÃ là một từ cỗ ,ít dùng nên nhiều người không biết ,trong từ điển "Đại Nam quấc âm tự vị " của Paulus Của có ghi rõ từ đó.

Có câu :

Khó mà giàu như đau mới ĐÃ

Giàu mà khó như lả mới nhen (lả là lửa )

Nghèo khó mà giàu lên như đau bệnh mà lành .

Giàu mà bị nghèo khó thì khó khăn như lửa mới nhen .

Hoặc " Đau chóng, ĐÃ chầy "