NHỮNG NGÀY LÀM THẦY CỦA CỰU TỔNG THỐNG MỸ B. OBAMA

Barack Obama là tổng thống người Mỹ gốc phi đầu tiên của hợp chủng quốc Hoa kì. Ông đã có 12 năm làm thầy giáo tại trường Luật Đại học Chicago. Nhân ngày nhà giáo Việt Nam tôi xin gửi đến các bạn những ngày đứng trên bục giảng của cựu tổng thống Mỹ tài năng này để các bạn tham khảo và thêm yêu nghề giáo của chúng ta.

1. Barack Obama là Giảng viên có tiếng trong trường

Cựu tổng thống Mỹ dạy luật hiến pháp và lý thuyết chủng tộc. Ông không quá gần gũi với các giảng viên, sinh viên bởi phải phân bố thời gian cho giảng dạy và công việc tại Thượng viện Illinois. Dù vậy, sinh viên luôn đánh giá tốt và xếp hạng giảng viên Obama rất cao.

“Khi lịch làm việc cho phép, ông luôn dành thời gian tán gẫu với sinh viên. Nếu ông hỏi bạn câu gì đó, nó không phải là phép lịch sự, ông thực sự quan tâm đến câu trả lời”, Jesse Ruiz, cựu sinh viên trường Luật, Đại học Chicago kể lại trên The Guardian.

Ruiz khi đó là chàng sinh viên luật 27 tuổi đang tìm kiếm công việc thực tập ở Chicago, được các giáo sư gợi ý nên trao đổi với giảng viên trẻ Barack Obama. Dù chưa dự lớp học nào của ông, anh đã nghe tiếng từ trước, bởi đó là giảng viên người Mỹ gốc Phi duy nhất trong trường.

Gõ cửa phòng ông Obama, giới thiệu bản thân và mục đích của mình, Ruiz được đề nghị cùng đi ăn trưa để nói chuyện kỹ hơn về việc thực tập. “Tôi đã rất hãnh diện khi ông bớt thời gian cho mình, rồi nhanh chóng nhận ra ông thực sự thích giúp đỡ người khác. Chúng tôi tìm thấy những điểm chung khi trò chuyện”, Ruiz kể về sự gần gũi của giảng viên trẻ.

Một ngày nóng nực tháng 3/1994, Ruiz tham dự lớp học 15 người của ông Obama và được dạy dưới một gốc cây. Sự cởi mở đó khiến ông trở thành một trong những giảng viên nổi tiếng nhất tại trường đại học.

Là người có tư tưởng tiến bộ, Obama khiến nhiều sinh viên muốn đăng ký vào lớp của mình. Theo New York Times, ông Obama thích tổ chức lớp học theo phong cách của buổi hội thảo và không hề né tránh những chỉ trích, tranh luận trái chiều. Trong các tiết học, ông nêu ra những thất bại của chính sách tự do, những sửa đổi trong thời kỳ tái thiết trở nên vô nghĩa, các luật về quyền bầu cử…

Tự miêu tả những năm tháng giảng dạy của mình trong cuốn sách The Audacity of Hope (Hy vọng táo bạo), Obama viết: “Tôi thích lớp học ở trường Luật: bản chất tối giản của nó, hành động liều lĩnh khi đứng trước một căn phòng chỉ với mỗi bảng đen và phấn, các sinh viên trước mặt, người chăm chú lắng nghe, kẻ biểu lộ vẻ chán nản. Sự căng thẳng bị phá vỡ bởi câu hỏi đầu tiên của tôi: Vụ việc này thuộc vấn đề gì?. Những cánh tay ngập ngừng giơ lên, những người đầu tiên bắt đầu phản hồi và tôi phản biện họ về bất kỳ khía cạnh nào”.

2. Không phô diễn bản thân trước sinh viên

Dan Johnson là sinh viên trường Luật, Đại học Chicago, những năm cuối cùng của thập niên 90 thế kỷ trước. Anh chia sẻ trên TakePart những ký ức về vị tổng thống da màu đầu tiên của nước Mỹ ở độ tuổi 30, khi ông là một trong những giảng viên đáng nhớ thời sinh viên của mình.

“Ông có hai con gái nhỏ, hai khoản nợ sinh viên lớn và ba công việc. Ông là luật sư cho một công ty luật về dân quyền, là Thượng nghị sĩ phải chạy xe 180 dặm đến Springfield để làm việc, và là một giảng viên trường luật. Ông đến trường vào 8h sáng các ngày thứ hai để dạy một lớp 90 phút, sau đó quay lại vào các buổi chiều thứ sáu lúc 16h để dạy một lớp 90 phút khác”, Johnson kể.

Theo anh, các giáo sư luật đôi khi hành xử như người thông minh nhất trong phòng, phô diễn kiến thức và mong đợi sinh viên trầm trồ. Tuy nhiên, Obama không phải trường hợp đó. Ông hướng đến các ý kiến thảo luận, yêu cầu sinh viên chia sẻ quan điểm và bảo vệ chúng. Johnson nhận xét: “Mặc dù có lẽ ông chính là người thông minh nhất ở đó, ông không bao giờ tỏ ra như vậy”.

Đây không phải lời khen hiếm hoi về sự khiêm tốn của Obama. Cựu sinh viên Marta Lowe, người tham gia lớp "Các vấn đề hiện tại trong Chủ nghĩa chủng tộc và Luật" của ông vào mùa xuân năm 1995 cũng từng nhận xét tương tự trên tờ Time: “Lớp trao đổi ý kiến rất nhiều. Không có chuyện giảng viên bắt sinh viên phải nghĩ theo hướng nào”.

Sau khi tốt nghiệp trường Luật, Dan Johnson làm việc trong chiến dịch của Thượng nghị sĩ Obama trước khi ông được bầu vào Thượng viện Mỹ năm 2004, tuy nhiên không có cơ hội nói chuyện với ông. Tại một lễ hội ở Nhà Trắng năm 2015, khi đến dự với vai trò khách mời, Johnson không ngờ ông Obama khi đó đã là tổng thống, vẫn còn nhớ cựu sinh viên của mình.

“Tôi ngạc nhiên khi ông không chỉ nhớ ra tôi mà còn rất vui mừng khi gặp lại. Điều này khiến tôi suy nghĩ về vị tổng thống thứ 44 của nước Mỹ với tư cách một nhà giáo dục xuất sắc”, anh nói.

Dan Johnson gọi ông Obama là “người thầy vĩ đại”, người đã dạy anh giá trị của sự cần cù khi làm ba nghề cùng lúc với đam mê thật sự. Sau khi chạy đua vào Quốc hội năm 2000 và thua cuộc, ông trở lại cuộc đua thêm lần nữa. Bài học đừng bao giờ bỏ cuộc được ông truyền đạt bằng chính câu chuyện của mình.

Ông Obama đam mê thay đổi xã hội. Theo Johnson, ông đã dạy sinh viên rằng làm chính trị không phải là giành được nhiều quyền lực hơn, đánh bại được các đối thủ hoặc trở nên nổi tiếng hơn. Thước đo thành công sau cùng là liệu cuộc sống của người dân có cải thiện được hay không. Mục tiêu đó cần nhiều thời gian, năng lượng và nỗ lực để đạt được.

“Ông dạy tôi rằng tác động của một giáo viên vĩ đại cũng giống như tác động của một nhà lãnh đạo vĩ đại, sẽ kéo dài mãi mãi”, Johnson khẳng định.

Thùy Linh