PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP AMIN + DUNG DỊCH AXIT

I. CƠ SỞ LÍ THUYẾT

- Amin là bazơ yếu nên tác dụng được với axit vô cơ tạo thành muối.

Phương trình hóa học

Ví dụ: CH₃NH₂ + HCl  → CH₃NH₃Cl

- Amin no, đơn chức, mạch hở

C_nH_{2n + 3}N + HCl  → C_nH_{2n + 4}N⁺Cl^-

- Amin đơn chức

RNH₂ + HCl  → RNH₃Cl

- Amin no, mạch hở

C_nH_{2n + 2 + t}N_t + tHCl  → C_nH_{2n + 2 + 2t}N_tCl_t

* Nhận xét:

- Khối lượng muối

   m_muối = m_amin + m_axit

– Số mol của axit 

   n_axit = (m_muối – m_amin)/M_axit

   + Amin đơn chức:

    → n_axit = n_amin

   + Amin đa chức:

     → n_axit = t.n_amin

- Với axit đa chức như axit H₂SO₄ chẳng hạn

    → n_amin = 2.n_H2SO4

II. BÀI TẬP VẬN DỤNG

1. Cho 35,4g hỗn hợp X gồm ba amin (propylamin, etylmetylamin, trimetylamin) tác dụng vừa đủ với V lít dung dịch HCl 1M. Giá trị của V là

   A. 2                               

   B. 1,2                            

   C. 0,6                            

   D. 3

Hướng dẫn

Cả ba amin đều có CTPT là C₃H₉N

→ n_X = 0,6 mol

 C₃H₉N + HCl    C₃H₁₀NCl

   0,6          0,6

 → V = 0,6/1 = 0,6 lit

 → Đáp án: C

 

2. Cho 1,52 gam hỗn hợp 2 amin no, đơn chức (có số mol bằng nhau) tác dụng vừa đủ với 200ml dung dịch HCl thu được 2,98 gam muối. Kết luận nào sau đây không chính xác?

   A. Nồng độ dung dịch HCl bằng 0,2 M               

   B. Số mol mỗi amin là 0,02 mol

    C. CTPT của 2 amin là CH₅N và C₂H₇N              

    D. Tên gọi 2 amin là metylamin và etylamin

Hướng dẫn

n_HCl = (2,98 – 1,52)/36,5 = 0,04 mol = n_{2 amin}

   → M_tb = 1,52/0,04 = 38

   → n_tb = 1,5

   → Hỗn hợp 2 amin là CH₅N và C₂H₇N

   → C₂H₇N có 2 tên gọi là etylamin và đimetylamin

 → Đáp án: D

 

3. Cho 6g amin no, mạch hở X tác dụng vừa đủ với dung dịch HCl thu được 13,3g muối. X có công thức phân tử là

   A. CH₅N.             

   B. C₂H₇N.            

   C. C₂H₈N₂.          

   D. C₃H₁₀N₂.

Hướng dẫn

n_HCl = (13,3 – 6)/36,5 = 0,2 mol

   → n_X = 0,2/t mol

   → M_X = 30t

- Nếu t = 1

   → M_X = 30 (loại)

- Nếu t = 2

   → M_­X = 60: X có công thức C₂H₈N₂.

- Nếu t = 3

   → M_X = 90 (loại)

→ Đáp án: C

 

4. Cho 20g hỗn hợp 3 amin đơn chức no, đồng đẳng liên tiếp nhau tác dụng với dung dịch HCl 1M vừa đủ, sau đó cô cạn dung dịch thu được 31,68 gam hỗn hợp muối. Biết tỉ lệ mol của các amin theo thứ tự từ amin nhỏ đến amin lớn là 1:10:5. CT phân tử các amin là

   A. CH₃NH₂, C₂H₅NH₂, C₃H₇NH₂                                

   B. C₂H₅NH₂, C₃H₇NH₂, C₄H₉NH₂

   C. C₃H₇NH₂, C₄H₉NH₂, C₅H₁₁NH₂                  

   D. C₂H₃NH₂, C₃H₅NH₂, C₄H₇NH₂

Hướng dẫn

  n_HCl = (31,68 – 20)/36,5 = 0,32 mol

C_nH_2n+3N + HCl → C_nH_2n+3NHCl

   0,32            0,32

Gọi x, 10x và 5x là số mol của các amin theo thứ tự từ nhỏ đến lớn

  x + 10x + 5x = 0,32 

 → x = 0,02 mol

ta có: m = 0,02.(14n + 17) + 10.0,02.(14n + 31) + 5.0,02.(14n + 45) = 20

 → n = 2

→ Đáp án: B

Trung tâm luyện thi, gia sư - dạy kèm tại nhà NTIC Đà Nẵng